Ẩn họa từ nước giếng khoan và cách xử lý
Hiện nay, mặc dù nước máy đã đến với người dân nhưng nhiều hộ gia đình vẫn còn thói quen sử dụng nguồn nước ngầm với suy nghĩ nước giếng khoan nhà mình sài không mất tiền, sài thoải mái không lo tốn kém. Ít ai nghĩ đến những nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng nguồn nước ngầm chưa qua xử lý.
1. Thực trạng nước giếng khoan
Theo các nhà nghiên cứu tình trang công nghiệp hóa ồ ạt ảnh hưởng nghiêm trọng tời nguồn nước ngầm ở việt nam, các chất hóa học ngầm xuống tần nước ngầm làm ô nhiễm nguồn nước. Các chất độc tồn tại trong nước giếng ở mức độ nhẹ có thể gây dị ứng da, nhiễm trùng đường ruột, gây bệnh tiêu chảy, nếu tích tụ lâu ngày có thể gây ung thư và thậm chí dẫn đến tử vong. Cụ thể, asen (thạch tín) gây ung thư da và phổi; thủy ngân cadimi gây tổn thương thận và rối loạn thần kinh; nitrat gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh (dưới 6 tháng tuổi); crom tác động xấu đến gan, thận, cơ quan hô hấp; chì gây tổn thương não, rối loạn tiêu hóa, yếu cơ, phá hủy hồng cầu; sunfat gây tiêu chảy, lị; xyanua gây tổn thương phổi, da, cơ quan tiêu hóa; nhôm làm gia tăng quá trình lão hóa…
2. Một số bệnh thường gặp khi sử dụng nước giếng khoan
Việc sử dụng nguồn nước ngầm có nguy cơ sẽ tăng khả năng mắc các chứng bệnh như: da bị dị ứng, viêm đường ruột, tiêu chảy,..
Nếu sử dụng nước ngầm trong một thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính, thậm chí là các bệnh ung thư,... Vì trong nguồn nước nhiễm phèn còn có các loại khuẩn, các hóa chất độc hại.
- Thạch tín (asen): Làm tăng nguy cơ mắc ung thư da hoặc phổi.
- Thủy ngân: Trong môi trường nước gây rối loạn hệ thần kinh trung ương của cơ thể.
- Nitrat: Bazo gây nguy hiểm cho sức khỏe đặc biệt là trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi.
- Sunfat: Gây ra các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa như tiêu chảy, đau bụng,...
3. Phương pháp xử lý
Nước giếng khoan tầng nông (dưới 60m) hay tầng sâu (hơn 250m) có ưu điểm là ít nhiễm vi khuẩn gây bệnh. Nhưng nhiều "giếng khoan" thường chứa chất hoà tan làm chất lượng nước không tốt cho sinh hoạt và ăn uống. Hiện nay, nguồn nước giếng khoan ở các vùng nông thôn đồng bằng ở nước ta đa số đều có biểu hiện bị nhiễm sắt và một số các khoáng chất khác như thuốc trừ sâu, thạch tín. Vì vậy để đưa vào sử dụng cho sinh họat đòi hỏi phải qua xử lý. Có 2 biện pháp để xử lý nguồn nước này:
a. Biện pháp lắng trong
Lấy nước trực tiếp từ nguồn nước, để lắng cặn trong một thời gian nhất định rồi đem dùng. Trong trường hợp cần sử dụng ngay, có thể làm lắng bằng cách đánh phèn, hoặc dùng keo tụ. Đây là phương pháp đơn giản song cũng chỉ xử lý được sơ bộ về mặt cơ học, các cặn bùn…còn các chất hoà tan, vi trùng hầu như không xử lý được.
b. Biện pháp lọc
Nước được bơm từ các giếng khoan lên cho qua hệ thống giàn phun mưa rồi cho nước đi qua các lớp vật liệu lọc (cát, sỏi sạn, than…) với hai loại lọc nhanh và lọc chậm: + Lọc nhanh: Dùng cho quy mô cấp nước tập trung lớn và cần có hỗ trợ của các công đoạn xử lý bằng hoá chất (lọc phèn, khử trùng…), tháp oxi hóa, bởm định lượng xút, soda, các thiết bị phục vụ cho quá trình rửa lọc, sử dụng điện năng… + Lọc chậm: Rất phổ biến ở nông thôn với việc sử dụng nhiều biện pháp lọc dân gian, chi phí rẻ phù hợp và phát huy hiệu quả cao ở khu vực nông thôn.
Ưu điểm: – Nước ít bị ô nhiễm chất hữu cơ hơn nước giếng đào. – Công trình gọn chiếm ít diện tích đất – Chi phí vận hành bảo dưỡng thấp, hầu hết các hoạt động bảo dưỡng người sử dụng có thể đảm nhiệm được. – Về mùa khô cũng có thể có đủ nước dùng – Phù hợp với hộ gia đình ở rải rác hoặc nhóm hộ gia đình. Nhược điểm: – Chi phí xây dựng, vận hành và bảo dưỡng cao nếu chỉ cung cấp cho ít hộ gia đình. – Việc xây dựng đòi hỏi phải có chuyên môn kỹ thuật mới thực hiện được – Chất lượng nước tuỳ thuộc vào từng vùng khác nhau. Nhưng nước thường chứa nhiều các ion sắt, mangan, canxi, magiê,…do vậy nếu các chỉ số nguyên tố trên vượt quá giới hạn cho phép thì cần phải có bể lọc nước trước khi sử dụng.