Thạch tín là gì?
Với tình trạng ô nhiễm nguồn nước hiện nay, mọi người đều quan tâm và tìm hiểu chất lượng nguồn nước của gia đình mình. Tùy vào vị trí địa lý mà nguồn nước bị nhiễm phèn khác nhau như phèn sắt, mùi hôi tanh, hay nhiễm vôi,...Trong số đó, nguồn nước nhiễm thạch tín nhận được thắc mắc của rất nhiều người. Vì sao gọi nó là chất độc chết người, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.
1. Thạch tín là gì?
Thạch tín hay còn gọi là asen, là một nguyên tố hóa học có ký hiệu As và số nguyên tử 33, được nhà nguyên cứu Albertus Magnus (Đức) tìm thấy vào năm 1250. Asen có nhiều hình dạng và màu sắc khác nhau như màu vàng, một vài dạng màu đen và xám (á kim) chỉ là số ít mà người ta có thể nhìn thấy. Asen là một hợp chất không màu, không mùi và đặc biệt dễ tan trong đất đá và nước. Theo vi.wikipedia.org
Asen thường nằm ở lớp trầm tích vỏ trái đất, vì vậy chất này thường được tìm thấy trong các nguồn nước ngầm hay nước giếng khoan.
Trước đây, thạch tín được ứng dụng để làm pin, đạn, thuốc trừ sâu, thuốc bảo quản,..và làm thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, do độc tín của nó quá cao nên hiện nay thạch tín được đưa vào danh sách cấm sử dụng.
2. Phân loại asen
Thạch tín (asen) có 3 loại chính là asen hữu cơ, asen vô cơ và dạng khí
+ Asen hữu cơ: Là có hợp chất hữu cơ có chứa asen như sự phân hủy các loài cá, hải sản,..Asen hữu cơ không có độc tính và bị cơ thể con người nhanh chóng đào thải ra ngoài.
+ Asen vô cơ: Là kim loại asen nguyên chất, hay các hợp chất asen không có gốc carbon. Loại asen vô cơ này vô cùng độc hại và có thể hòa tan trong nước và đất. Asen có hóa trị III độc hơn hóa trị V.
+ Asen dạng khí: có tên là khí arsin, là loại khí rất độc, có thể gây tán huyết. Có thể dẫn đến tử vong nếu hít trên 10 ppm.
3. Nguồn gốc của thạch tín
Thạch tín là thành phần tự nhiên của vỏ trái đất, nó tồn tại trong môi trường nước, môi trường đất và cả môi trường không khí. Các quá trình phân hủy xác dộng thực vật trong tự nhiên cũng là một trong những nguồn gốc sinh ra thạch tín.
Ngoài ra, thạch tín cũng có nguồn gốc từ nhân tạo như:
+ Lượng thạch tín dư thừa khi lạm dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ,...
+ Các chất thải công nghiệp trong ngành sản xuất thuốc nhộm, đồ gốm, thủy tinh,...
+ Quá trình chiết xuất, tinh lọc kim loại cũng làm xuất hiện thạch tín.
+ Thạch tín cũng có thể được sinh ra khi đốt nhiên liệu hóa thạch,...
4. Những tác hại của thạch tín
Việc ngộ độc thạch tín gây ra tác hại vô cùng nguy hiểm như các bệnh về da, đường ruột, gan,..và ngiêm trọng hơn là ung thư. Nhiễm độc thạch tín chia làm hai dạng chính gồm nhiễm độc cấp tính và nhiễm độc mạn tính.
4.1 Nhiễm độc cấp tính
- Ho khó thở, đâu ngực, nhức đầu khi hít phải thạch tín dạng khí
- Mê sản, co giật
- Tăng huyết áp, rối loạn nhip tim
- Viêm dạ dày, dâu bụng,tiêu chảy, nước tiểu có lẫn máu hay màu đục
- Suy thận cấp,...
4.2. Nhiễm độc mạn tính
Nhiễm độc mạn tính là do lượng thạch tín nhỏ tích tụ trong cơ thể trong thời gian dài gây nên.
- Triệu chứng xuất hiện đầu tiền khi nhiễm độc mạn tính là các bệnh về da như tăng sắc tố, các nốt thâm đỏ, các mảng dày sừng giống như mụn cơm li ti lâu ngày sẽ lan thành từng mảng, và nặng hơn là ưng thư da.
- Nhiễm độc mãn tính còn gây ra các bệnh ung thư phổi và ung thư bàng quang.
- Tứ chi bị hoạt tử
- Gây ra các bệnh lý cho thai phụ và trẻ sơ sinh
Ngộ độc thạch tín là các bệnh kinh niên chủ yếu do sử dụng nước uống có chứa asen ở nồng độ cao trong một khoảng thời gian dài. Nồng độ asen cao trong nước uống có thể tìm thấy ở một số khu vực sử dụng các nguồn nước giếng khoan không qua tinh chế và thẩm định chất lượng bởi các cơ quan y tế có thẩm quyền.
5. Các biện pháp ngăn ngừa ngộ độc thạch tính
5.1. Đối với nguồn nước máy
Bạn nên sử dụng máy lọc nước để lọc nước uống cho gia đình mình. Hiện nay có rất nhiều loại máy lọc nước với nhiều công nghệ khác nhau như công nghệ RO, Nano,..Chúng không chỉ loại bỏ 99.9% các chất độc hại như thạch tín mà còn bỏ sung các khoán chất có lợi cho sức khỏe con người, giúp nước uống hoàn toàn tinh khiết .Đây là dòng sản phẩm hữu ích, bạn và gia đình có thể tham khảo thêm.
5.2. Đối với nguồn nước giếng khoan
Như ở trên đã nói, thường tìm thấy thạch tín trong nguồn nước giếng khoan. Do đó, sử dụng các hệ thống xử lý nước đầu nguồn là thực sự cần thiết nếu gia đình bạn sử dụng nước giếng khoan. Tuy nhiên, nước sau khi xử lý qua các hệ thống lọc này nên được dùng để sinh hoạt hàng ngày như tắm giặt,... Còn nấu ăn hay uống thì nên sử dung thêm máy lọc nước uống cho gia đình bạn.
Kết luận
Thạch tín (asen) là một chất cực độc, gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho con người. Thạch tín thâm nhập vô cơ thể con người chủ yếu qua thức ăn, nước uống và cả không khí. Trong nước uống, asen không mùi, không vị, không màu nên rất có nhận biết nếu không có thiết bị thử. Do đó, để bảo vệ sức khỏe chúng ta nên bảo vệ nguồn nước sử dụng bằng các hệ thống xử lý nước, máy lọc nước.